Rusya, tanklarını tartışmalı seyreltilmiş uranyum mermileriyle silahlandırıyor.

Seyreltilmiş uranyum son derece yoğun ve kalın tank zırhını delebilir, ayrıca bu mermilerin minyatür nötron bombaları gibi küçük dozlarda radyasyon yaydığına inanılıyor. ABD; Irak, Afganistan ve Suriye’de seyreltilmiş uranyum mermileri kullandı.

Bir Rusya Savunma Bakanlığı bülteni, Rus T-80BV tanklarının bu güçlü mühimmatlarla silahlandırılacağını söyledi. Bülten, “T-80BVM’nin (M harfi” modernize edilmiş “anlamında),” 3BM59 Svinets-1 ve 3BM60 Svinets-2 cephaneleri için geliştirilmiş silah dengeleyici ve yükleme mekanizmasına “sahip olduğunu belirtti.

Hollandalı savunma uzmanları tarafından yayınlanan ‘Below the Ring’ adlı savunma sitesine göre, Svinets-1 bir tungsten karbür çekirdeğe sahipken, Svinets-2 seyreltilmiş uranyum kullanıyor. 2016’da yayınlanan bir makale, Rusya’nın bu özel mermileri birkaç yıldır mevcut tank mühimmatının yerini alacak şekilde üretiyor olabileceği tahmininde bulundu.

Below the Ring adlı siteye göre, “Mermiler, üç temas noktasına sahip bir alüminyum sabot kullanır – bu oldukça benzersizdir, çünkü diğer APFSDS sabot türlerinin çoğu yalnızca iki temas noktası kullanır. Bunun isabetliliği ve namlu aşınmasını etkileyip etkilemediği ve nasıl etkilediği şu anda bilinmemektedir.”

Svinets-2, seyreltilmiş uranyumu kullanan ilk Rus mermisi değil. Sovyet 125 milimetrelik tank topu için tasarlanan 3BM-32 Vant ayrıca bir seyreltilmiş uranyum çekirdeği içeriyordu. Ancak yeni türler daha uzun.

Below the Ring’in tahminine göre, “380 mm uzunluğunda [14,7 inç] seyreltilmiş uranyum delicili 3BM-32 Vant APFSDS ile karşılaştırıldığında, iki tür yeni mühimmat yaklaşık yüzde 79 ila 84 daha uzun mermiye sahiptir ve bu da delme gücünde önemli bir artışa yol açmalıdır.”

Sorun şu ki, eski Rus tank mühimmatı ABD’nin M-1 Abrams’ında veya İsrail’in Merkava’larında bulunanlar gibi gelişmiş tank zırhlarını delmekte zorlanıyor. Below the Ring’e göre, “3BM-42 Mango, çelik bir gövde içinde nispeten kısa iki tungsten çubuğu kullanan, modası geçmiş bir pentratör tasarımına dayanıyor. “… Çelik, zırha yüksek yoğunluklu bir ağır metal alaşımından daha az verimli şekilde nüfuz eder.”

M-1 Abrams için 120 milimetre seyreltilmiş uranyum mermi ve A-10 Warthog için 30 milimetre mermi var. İronik bir şekilde, Abrams tankı, tanksavar mermilerini durdurmak için zırh kaplamasında seyreltilmiş uranyum kullanıyor.

ABD ordusu, seyreltilmiş uranyum mühimmatının ‘çoğunlukla’ güvenli olduğunu söylüyor. ABD Hava Kuvvetleri’ne ait bir bilgilendirme formunda, “Ateşlendiğinde veya patlamalarda ‘kendiliğinden ateş alma’ sonrasında, açığa çıkan seyreltilmiş uranyum çubuk, vücut dışında kaldığı sürece son derece düşük bir radyolojik tehdit oluşturuyor.” diyor. “Metal parçalar veya toz benzeri parçacıklar yoluyla vücuda alınan, seyreltilmiş uranyum, miktar büyükse personel için uzun vadeli bir sağlık tehlikesi oluşturabilir. Bununla birlikte, vücutta kalan, solunan veya yutulan miktar, parçacık boyutu ve parçacıkların vücut sıvılarında çözünme kabiliyeti de dahil olmak üzere bir dizi faktöre bağlıdır.”

Bununla birlikte, ABD Gaziler Bakanlığı bile seyreltilmiş uranyumun, Irak tanklarını yok etmek için bu nükleer mermilerin kullanıldığı Çöl Fırtınası Operasyonunda savaşanlar gibi askerler için sağlık riskleri oluşturduğunu kabul ediyor. Irak’ta olduğu gibi seyreltilmiş uranyumun çevreyi kirlettiğine dair şikayetler de var. Pentagon, Suriye’de seyreltilmiş uranyum mühimmatı kullanmayacağına söz verdi, ancak daha sonra 2015’te binlerce mermi ateşlediğini itiraf etti.

Seyreltilmiş uranyum mermilerinin kullanımını yasaklamak için kampanya yürüten bir çok uluslararası kuruluş var. Rus hükümetinin bunlara kulak verip vermeyeceği ise ayrı bir mesele.

The National Interest