Perseverance Gezgini, Mars’ın jeolojisini araştırabilecek ve geçmişte sahip olduğu iklim bilgisini inceleyebilecek şekilde tasarlanmış araba boyutunda bir gezici uzay aracı.

Mars’ta ilerleyeceği yol boyunca, antik uzaylı yaşamının – özellikle de mikrobiyal yaşamın – işaretlerini arayacak ve dünya çapındaki laboratuvarlarda daha fazla araştırma yapılabilmesi için Dünya’ya gönderilecek olan toprak ve kaya örneklerini toplayacak.

Kızıl Gezegen’de antik mikrobiyal yaşam belirtilerini araştıracak olan Perseverance uzay aracı 18 Şubat’ta Jezero kraterine inecek.

Bu krater Mars’ın milyarlarca yıllık geçmişinde su havzası ve göl yatağı görevi gördü. Bu nedenle araştırmacılar Mars’ta yaşam izi bulunacaksa şayet Jezero kraterinin en iyi yer olacağını düşünüyor.

Sadece bir hafta içinde Perseverance gezgini Jezero kraterine inerek yerinde incelemeye başlayacak.

Milyarlarca yıl önce, devasa bir meteor Mars’a çarptı ve 1200 kilometrelik bir krater oluşturdu. Bu krater bugün Isidis çarpma havzası olarak adlandırılıyor. Havzanın içindeki bir başka küçük çarpma ise, Jezero Krateri olarak adlandırılan başka bir krater oluşturdu. Bu ikili çarpma, bölgedeki kayaları benzersiz bir şekilde değiştirerek yaşam formları için özel bir coğrafya oluşmasına yardımcı oldu.

Jezero Krateri: Özel bir coğrafya

Araştırmacılar, daha önce Mars’a gönderilen uzay araçlarından gelen görüntülere dayanarak, Jezero Krateri’nin bir zamanlar yemyeşil bir nehir deltasına ev sahipliği yaptığını düşünüyor.

Mars henüz genç bir gezegen iken ve Dünya’da yaşam başlarken, Jezero Krateri 500 metre derinliğinde bir göle ev sahipliği yapıyordu. Bilim adamları, bu gölü besleyen bir nehir ağının olduğunu, bunun da krateri Kızıl Gezegende yaşamın gelişmesi için önemli bir yer haline getirdiğini düşünüyor.

Akan bir nehir deltası

2015 yılında Jeofizik Araştırma Dergisi’de yayınlanan bir makalede, şimdilerde kupkuru bir krater olan Jezero’nun antik Mars tarihinde iki kez suya ev sahipliği yaptığı gösterildi.

Gökbilimciler artık Jezero Krateri’ni dinamik bir sistem olarak tasavvur ediyorlar. Araştırmacılar suyun en derin olduğu delta merkezindeki kayaları incelemeyi çok istiyor. Zira oradaki çamurlu tortular, tıpkı Dünya’daki benzer kayalar gibi, organik maddenin kaydını tutuyor olabilir. En ilgi çekici olasılık ise, bir zamanlar Jezero Krateri’nde bulunan göl kenarında oluşan gölet çamurunun mikrobiyal kalıntılara ev sahipliği yapmış olabileceğidir. Çünkü bazı mineraller gölet çamurunu koruyabilir. Bu da içinde fosilleri barındıran bir tür kaya katmanı oluşturmuş olabilir.

Perseverance gezgini, Mars’taki bu fosil yataklarını araştıracak. Ve toprağı kazarak örnek toplayacak. Bu örnekler Mars’ın antik günlerinde yaşam olup olmadığına dair yeni ipuçları sunacak.

Jezero Krateri Salda Gölü’ne Benziyor

Jazero Krateri ülkemizi de yakından ilgilendiriyor. Çünkü 31 Temmuz 2020 tarihinde Twitter hesabından, Salda Gölü ile Mars’taki Jezero Krateri’nin yan yana fotoğraflarını paylaşan NASA, bu iki oluşumun coğrafi açıdan benzerlikler taşıdığını belirtmişti.